Uranüs’ün kütlesinin yaklaşık % 70 i buzdan ibarettir ve bu sebeple Uranüs “Buz Devleri” statüsünde değerlendirilir.

Fakat bu durum gezegenin katı bir yüzeye sahip olduğu anlamına gelmemektedir. Yapısı ağırlıklı olarak büyük oranda Hidrojen ve Helyum ile; daha az oranda su, metan ve amonyak içermektedir.

(Üzerine tıklayarak büyük boyda görebilirsiniz)

Gezegenin bilinen 27 adet uydusu vardır ve bu uyduların isimleri Shakespeare ve Alexander Pope’un eserlerindeki kadın ve peri isimlerinden seçilmiştir. Bilinen en büyük beş uydusu Miranda, Umbriel, Oberon, Ariel ve Titania dır. Gezegen uydu sayısı bakımından Jüpiter ve Satürn’den sonra 3. Sırada gelir. 

Pek bilinmemesine ve daha silik olmasına rağmen Satürn gibi bir halka sistemine sahip olan Uranüs, Güneş Sistemi‘nde bulunan üçüncü en büyük kütleye sahip gaz devi gezegendir. Bu linkten büyük boyutlu halini indirebileceğiniz infografikte, Uranüs’ün temel yapısını görüyorsunuz.

Uranüs ve Uranüs sistemi hakkında daha fazla bilgi almak için şu makalelerimize göz atabilirsiniz:

• Uranüs Neden Böyle Tekdüze ve Pürüzsüz?
• Uranüs ve Uyduları

Uzayda karşımıza çıkan taşları belirli kriterlere göre sınıflandırıyoruz; kuyruklu yıldızlar, meteorlar, meteoritler, göktaşları, asteroitler, cüce gezegenler, meteor yağmurları…

Hepsinin tanımlarını ve görünümlerini aşağıdaki infografikte inceleyebilirsiniz. Aynı zamanda okulunuzda yahut evinizde poster yapmak için üzerine tıklayıp büyük boyda açabilir, bastırıp kullanabilirsiniz.

Çeviren: Ece Özen
Düzenleyen: Doç. Dr. Ozan Ünsalan
Görseli hazırlayan: Umut Yıldırım

Görsel kaynağı için tıklayın

Satürn’ün bulut kemerleri genellikle gezegen çevresinde dairesel bir yolda ilerler ama bir özelliği nispeten farklıdır.

Gezegenin dolaşımında, altıgen şekilli kutup jet akımı -güneş sisteminin her yerinde sürprizlerin saklandığının bir hatırlatıcısı olarak- şekli bozmaktadır. Bu atmosferik özellik, ilk olarak 1980’lerin başında Voyager görevi tarafından gözlemlenmiş ve “Altıgen” olarak adlandırılmıştır.

Yakın geçmişte kendini Satürn’e düşürerek intihar eden Cassini’nin görsel ve kızılötesi tayfölçeri, kutup hala kasvetli karanlığın içerisinde batımış haldeyken bu özelliğin ana hatlarını görebileceğinden dolayı görev boyunca bu altıgeni gözetleyen ilk araç olmuştur. Altıgen, güneş ışığı kuzey yarım küreye döndüğünde Cassini’nin görüntüleme kameraları için görünebilir hale geldi.

Bu görüntü -yazın elde edildiğinde- kuzey enleminin 65 derece yukarısından Satürn’ün kuzey yarım küresine doğru bakmaktadır. Bu resim, Cassini uzay aracının geniş açılı kamerasıyla 28 Haziran 2017’de yakın kızılötesi ışığın dalga boyunu tercihen 752 nanometre kabul eden özel bir filtre kullanılarak çekilmiştir.

Bu resim, Satürn’den yaklaşık 862,000 km uzaklıktan elde edilmiştir. Resim ölçeği, piksel başına 52 km.dir. Cassini uzay aracı görevi 15 Eylül 2017’de Satürn’ün atmosferine girip yanması sağlanarak sona ermiştir.

Cassini görevi; NASA, ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ve ASI (İtalya Uzay Ajansı) ortak projesidir. Bu görevi; Pasadena’daki California Institute of Technology’nin bir bölümü olan Jet İtki Laboratuvarı, Washington’daki NASA Uzay Görevi Direktörlüğü için yönetmektedir. Cassini uydusu ve iki yerleşik kamerası; JPL tarafından tasarlanıp, geliştirilip monte edilmiştir. Görüntüleme operasyonları merkezi de Colarado, Boulder’de bulunan Uzay Bilimleri Enstitüsü’nde kurulmuştur.

Burcu Ergül Emecan

NASA/JPL- Caltech/Space Science Institute

Mars’taki en gelişmiş uzay aracımız olan Curiosity, gezegenin bugüne kadar alınmış en detaylı jeolojik katman görüntülerini Dünya’ya gönderdi. Fotoğraflarda “Murray Tepeleri” olarak adlandırılan Gale Krateri içindeki bölgenin katmanlaşmış kumtaşı yapısı detaylarıyla gözler önüne seriliyor.

Tepe boyunca, Mars’ın “sulak olduğu” zamanlarda oluşmuş kumtaşı katmanları.

Kumtaşı katmanları, artık kurak olan Mars’ta oluşamıyor.

Günümüzde bu jeolojik katmanlar, Mars’ın ince atmosferinin yarattığı rüzgar aşındırması ile gün yüzüne çıkıyorlar.

Rüzgarın yarattığı aşındırma, katmanları gün yüzüne çıkartığı gibi, önümüzdeki milyonlarca yıl içinde yavaş yavaş yok edecek.

Gale Krateri’nin Curiosity tarafından alınmış genel bir görüntüsü.